Charakterystyka rzek
Rzeka Elbląg
Rzeka Elbląg ma długość ok. 20 km i zwana jest potocznie Elblążką. Jest to ważny szlak wodny, łączący jezioro Drużno z wodami Zatoki Elbląskiej i Zalewu Wiślanego. Z jeziora Kanałem Elbląskim i słynnymi pochylniami można dotrzeć na Pojezierze Iławskie. Załogi łodzi mogą również wybrać szlak Kanału Jagiellońskiego, który prowadzi do Nogatu i dalej w kierunku Zalewu Wiślanego lub Malborka i Białej Góry.
Elblążka jest szlakiem bardzo lubianym przez wodniaków. W pobliżu jeziora Drużno jest dzika i tajemnicza. Z kolei w granicach miasta Elbląg, a zwłaszcza przy mostach zwodzonych, staje się malowniczą arterią z ujmującym widokiem na elbląskie Stare Miasto. Ciekawostką jest fakt, że Elblążka przy silnym wietrze północnym zmienia swój nurt. Niestety występuje wtedy często zjawisko tzw. „cofki”. Wiatr wpycha wody z Zalewu do rzeki, co bywa powodem podtopień, a nawet powodzi.
Dopływami Elblążki są rzeki Tyna i Fiszewka. Można na nie wpłynąć łodzią wiosłową, hausbotem o zanurzeniu do 1 m lub jachtem z położonym masztem.
Kanał Jagielloński
Jest to najstarszy kanał w Polsce. Jego budowę datuje się na 1438 rok. Mierzy 5,8 km i łączy Nogat z rzeką Elbląg w pobliżu miejscowości Kępki. Żegluga po kanale nie sprawia specjalnych kłopotów. Jachty muszą mieć położony maszt, ze względu na most przy połączeniu Kanału Jagiellońskiego z Nogatem (szerokość przęsła żeglownego 10 m, wysokość przy średniej wodzie 6 m). Większość brzegów jest porośnięta trzciną, na długich odcinkach kanał jest umocniony drewnianymi palikami. Krajobraz wokół to przeważnie pola uprawne. Na całym szlaku sporo wędkarzy. Przed laty w miejscu obecnych wrót przeciwpowodziowych w Bielniku znajdowały się aż dwie śluzy – dla mniejszych i większych jednostek.
Jezioro Drużno
To płytkie jezioro jest fragmentem dawnej zatoki morskiej, dziś ostoją ptactwa wodnego i rezerwatem przyrody. Na jeziorze zaobserwowano ponad 200 gatunków ptaków wodnych i błotnych. To prawdziwy raj dla ornitologów. Zobaczyć tu można kormorany, perkozy, czaple, żurawie, rybitwy czy mewy śmieszki. Głębokość jeziora oscyluje w granicach 1,25–3 m. Najlepsze miejsce do obserwacji przyrody w rezerwacie znajduje się na wieży przy ujściu rzeki Dzierzgoń do Drużna.
Informacje żeglugowe
Ruch statków
Płynąc po Elblążce należy zachować ostrożność z uwagi na duży ruch różnych jednostek, zwłaszcza na odcinku od Elbląga do Zalewu Wiślanego bywa ciasno. Przepływają tędy jachty i motorówki, łodzie z wędkarzami, statki kapitanatu portu, straży granicznej, pchacze z barkami, nieco rzadziej elbląg-maxy, czyli statki morskie płynące do Elbląga przez Cieśninę Bałtijską i Zalew Wiślany.
Mosty
Ciekawym obiektem hydrotechnicznym, a zarazem sporym utrudnieniem dla wodniaków jest most pontonowy w Nowakowie. Rozmieszczony jest na czterech pontonach. Składa się z przęseł, z których jedno jest otwierane mechanicznie,
w kierunku Zalewu Wiślanego. Jeden ponton zapasowy zacumowany jest przy
moście do zachodniego brzegu. Bliskie otwarcie mostu zwiastuje ruch panów
w pomarańczowych kamizelkach. Słyszymy głuchy stukot podnoszonych przez obsługę metalowych łączników, łączących przęsła stałe z otwieranym. Most zacznie otwierać się dosłownie po chwili.
W przypadku zbyt wysokiego lub zbyt niskiego poziomu wody w rzece, most w Nowakowie jest zamknięty, a dalsza żegluga po Elblążce niemożliwa. Pozostaje wtedy wybór alternatywnego szlaku przez Kanał Jagielloński, który łączy rzekę Elbląg z Nogatem we wsi Bielnik. Tu także jest most stały z prześwitem ok. 6 m.
Mosty stałe w ciągu drogi krajowej S7, most w Al. Kard. Wyszyńskiego i Trasy Unii Europejskiej nie przeszkadzają w żegludze. Uroczym urozmaiceniem rejsu po Elblążce są mosty zwodzone niski i wysoki przy Bulwarze Zygmunta Augusta w Elblągu. Pomiędzy mostami znajdują się przystanie. Warto tu zacumować i pospacerować po Starym Mieście.
Sprawdź godziny otwarcia mostów.
W okolicy jest kilka zabytkowych mostów zwodzonych, obecnie nieczynnych. Warto je obejrzeć ze względu na wartość historyczną. Są to mosty zwodzone: na rzece Dzierzgoń we wsi Dzierzgonka, na Tynie w Jeziorze, na Fiszewce w Szopach Elbląskich. Obok stoczni jest także przęsło zniszczonego mostu obrotowego na linii kolejowej dawnej Kolei Nadzalewowej.
Elbląg
To historyczne miasto założone w XIII wieku. Na szczególną uwagę zwiedzających zasługuje: Stare Miasto, Brama Targowa z XIV wieku, gotycki kościół z XIV wieku pw. św. Mikołaja, Centrum Sztuki Galeria El. Można też zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie przy rzeźbie Piekarczyka, obrońcy Elbląga z czasów wojny z zakonem krzyżackim. Atrakcją dla turystów są też rejsy po rzece Elbląg. Organizowane są z przystani Nurwid przy Bulwarze Zygmunta Augusta, na niewielkim stateczku o tej samej nazwie. Kilkuosobowe
załogi same mogą wybrać trasę i wariant wycieczki. Można tu również wypożyczyć kajaki i łodzie wiosłowe. Podobne usługi świadczą także inne przystanie – na przykład Fala.
Port w Elblągu
Jest to największy polski port Zalewu Wiślanego, położonym nad rzeką Elbląg, w odległości 6 km od jej ujścia do Zalewu Wiślanego. Jest portem regionalnym, obsługującym zalewową i bałtycką żeglugę przybrzeżną, towarową i pasażersko-turystyczną. Rocznie przewozi się w Elblągu ponad 30 tys. pasażerów.
Od czasów jego reaktywacji, a więc po odblokowaniu przez Rosjan w 2009 roku żeglugi po Zalewie, port podnosi się
z marazmu i z roku na rok może pochwalić się coraz większymi przychodami. Ma korzystne położenie geograficzne
w kontekście potencjalnych powiązań gospodarczych i współpracy z Obwodem Kaliningradzkim, republikami nadbałtyckimi i krajami skandynawskimi. Są tu również dogodne warunki do uprawiania żeglarstwa i sportów wodnych.
Trasa
0 km – początek szlaku przy jeziorze Druzno
Na zachodnim brzegu Druzna biały romb, będący oznaczeniem wejścia na szlak żeglowny lub jezioro. Na lewym brzegu dogodne miejsce do cumowania.
2,5 km – LB – ujście Tyny
W miejscowości Jezioro znajduje się piękny, dwuprzęsłowy most zwodzony.
3,1 km – LB – ujście Fiszewki
3,1 km – most drogowy trasy S7
3,5–3,6 km – linie wysokiego napięcia na wysokości 21 m i 19 m
4,1 km – most drogowy al. Kardynała Stanisława Wyszyńskiego
4,7 km – PB – Bulwar Zygmunta Augusta. Most Wysoki – zwodzony
Na prawym brzegu najbliższe centrum miejsce postojowe. Znajduje się tu przystań statków Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej. Za nią Nabrzeże Jachtowe do obsługi jachtów, barek turystycznych i statków pasażerskich.
4,9 km – Most Niski – zwodzony
Za kładką po prawej stronie przystań Żeglugi Gdańskiej – terminal pasażerski Elbląg.
5,3 km – LB – przystań Fala
5,5 km – LB – obrotnica Portu Elbląg
Miejsce służące do obracania długich statków, kończących w Elblągu rejs. W północno-zachodnim narożniku obrotnicy przystań kajakowa MOSiR. Slip dla małych jednostek, toalety i prysznice.
6 km – linia wysokiego napięcia na wysokości 18 m
6,3 km – mosty: drogowy Unii Europejskiej i kolejowy
Przy mostach, od południowej strony, basen portowy Urzędu Morskiego (na lewym brzegu) i Stoczni Elbląg (na prawym brzegu). W kanale prowadzącym do stoczni zabytkowy, nieużywany już obrotowy most kolejowy.
6,5 km – przystanie HOW Bryza (PB) i Jachtklub Elbląg (LB
To profesjonalne mariny. Można zostawić jacht na długi postój lub zimowanie. Bliżej do miasta będzie z przystani Bryza. Przystań Jachtklubu przebudowana w ramach projektu „Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej. Etap I”. Do centrum dojedziemy z obu przystani taksówką, za około 20–30 PLN. W Bryzie działają warsztaty szkutnicze i serwis silników.
7 km – LB – ujście Kanału Jagiellońskiego
11,7 km – most pontonowy Nowakowo
Pod mostem nie przepłyniemy. Ruch wodny teoretycznie regulują pracownicy obsługi, ale w praktyce: kto pierwszy, ten lepszy. Uważamy, przepuszczamy innych. W nocy most oznakowany jest białą latarnią.
14 km – mijanka i stacja pomp Nowe Batorowo
Po minięciu stacji pomp rzeka znacznie się poszerza. Nad wałem wieś Nowe Batorowo. Można tu awaryjnie stanąć. Rzeka zakręca w lewo. Prawy brzeg to Wyspa Krowia. Bujna roślinność, krzaki wychylają się nad wodę, od brzegu dzieli nas dywan z trzcin. Liczne czaple siwe i kormorany.
14,5 km – PB – przesmyk do Jagodnej
W paśmie trzcin, z prawej strony, przesmyk prowadzący na wody Zatoki Elbląskiej. Wpływając tu, możemy dopłynąć do Jagodnej,
z ostatnią przystanią na Zatoce Elbląskiej. Możemy też, przebijając się przez zieloności i omijając sieci, popłynąć Zatoką w kierunku Zalewu Wiślanego.
16,3 km – lewa główka wejściowa na rzekę Elbląg (LGW, światło czerwone
Stała budowla nawigacyjna. Uwaga! Przed LGW Zatoka Elbląska łączy się z rzeką Elbląg. Woda kryje jednak resztki kamiennej grobli. Na Zatokę możemy wpłynąć w okolicy czerwonej boi 16/ELB. Sieci – głębokość około 1 m. Na lewym brzegu, za stawą nawigacyjną, kanał wodny, dzielący Wyspę Nowakowską od Złotej Wyspy, lewego brzegu szlaku.
16,3–20,9 km – prawa główka wejściowa (PGW, światło zielone)
Z prawej strony wody Zatoki Elbląskiej, nad nimi Wysoczyzna Elbląska. Na jej brzegu ciąg uroczych przystani i porcików – Kamienica Elbląska, Nadbrzeże, Suchacz. Koniec szlaku to prawa główka wejściowa (Światło Elbląg), zwane także „Andzią”. Tor wodny, prowadzący na Zalew Wiślany, biegnie wzdłuż lewego brzegu rzeki, Złotej Wyspy, która zwęża się i w końcu przypomina groblę. Prawą stronę toru wyznaczają kolejne czerwone pławy (początkowo w kształcie zwykłych boi), o kolejnych numerach: 16/ELB, 14/ELB, 12/ELB, 10/ELB. Ostatnia boja jest już wysoka, drążkowa i tworzy „bramkę” razem z zieloną. Dalej otwiera się Zalew Wiślany. Światło Elbląg często jest mylone ze Stawą Elbląg (Piotrusiem).
Stowarzyszenie Żuławy
ul. Sikorskiego 23
82-100 Nowy Dwór Gdański
NIP 5792182998
KRS 0000115819